Hoàng Tuấn Thi Tập
Kim Vân Kiều-Hồi Thứ Mười Lăm
Đổi xác trao thây, quân ưng khuyển lộn ṣng lắm kế,
Đang bà hóa tớ, kiếp hồng nhan đày đọa thăm đường.
Thưa nhà huyên hết mọi t́nh
Nỗi chàng ở bạc, nỗi ḿnh chịu đen
Nghĩ rằng: "Ngứa ghẻ, hờn ghen
"Xấu chàng mà có ai khen chi ḿnh!
"Vậy nên ngảnh mặt làm thinh
"Mưu cao vốn đă rắp ranh những ngày
"Lâm Chuy đường bộ tháng chầy
"Mà đường hải đạo sang ngay th́ gần
"Dọn thuyền lựa mặt gia nhân
"Hăy đem dây xích buộc chân nàng về
"Làm cho, cho mệt, cho mê
"Làm cho đau đớn, ê chề cho coi!

"Trước cho bỏ ghét những người
"Sau cho để một tṛ cười về sau!"
Phu nhân khen chước rất mầu
Chiều con, mới dạy mặc dầu ra tay
Sửa sang buồm gió, lèo mây
Khuyển, Ưng lại lựa một bầy côn quang
Dặn ḍ hết các mọi đường
Thuận phong một lá, vượt sang bên Tề

Nàng từ chiếc bóng song the
Đường kia nỗi nọ như chia mối sầu
"Bóng dâu đă xế ngang đầu
"Biết đâu ấm lạnh, biết đâu ngọt bùi
"Tóc thề đă chấm ngang vai
"Nào lời non nước, nào lời sắt son
"Sắn b́m chút phận cỏn con
"Khuôn duyên biết có vuông tṛn cho chăng?
"Thân sao nhiều nỗi bất bằng
"Liều như cung Quảng ả Hằng, nghĩ nau!"

Đêm thu gió lọt song đào
Nửa vành trăng khuyết, ba sao giữa trời
Nén hương đến trước thiên đài
Nỗi ḷng khấn chứa cạn lời vân vân...
Dưới hoa dậy lũ ác nhân
Ầm ầm khóc quỉ, kinh thần mọc ra
Đầy sân gươm tuốt sáng ḷa
Thất kinh nàng chửa biết là làm sao
Thuốc mê đâu đă tưới vào
Mơ màng như giấc chiêm bao biết ǵ!
Vực ngay lên ngựa tức th́
Pḥng đào viện sách, bốn bề kửa dong;
Sẵn thây vô chủ bên sông
Đem vào để đó lận ṣng ai hay
Tôi đ̣i phách lạc, hồn bay
Pha càn bụi cỏ, gốc cây ẩn ḿnh
Thúc ông nhà cũng gần quanh
Chợt trông ngọn lửa, thất kinh rụng rời
Tớ thầy chạy thẳng đến nơi
Tơi bời tưới lửa t́m người lao xao
Gió cao, ngọn lửa càng cao
Tôi đ̣i t́m đủ, nàng nào thấy đâu!

Hớt hơ, hớt hăi, nh́n nhau
Giếng sâu, bụi rậm, trước sau t́m quàng;
Chạy vào chốn cũ pḥng hương
Trong tro, thấy một đống xương cháy tàn
Ngay t́nh ai biết mưu gian
Hẳn nàng, thôi lại c̣n bàn rằng ai!
Thúc ông sụt sùi ngắn dài
Nghĩ con vắng vẻ, thương người nết na
Di hài nhặt sắp về nhà
Nào là khâm liệm, nào là tang trai

Lễ thường đă đủ một hai
Lục tŕnh chàng cũng đến nơi bấy giờ
Bước vào chốn cũ lầu thư
Tro than một đống, nắng mưa bốn tường
Sang nhà cha, tới trung đường
Linh sàng, bài vị, thờ nàng ở trên
Hỡi ôi! Nói hết sự duyên
Tơ t́nh đứt ruột, lửa phiền cháy gan
Gieo ḿnh vật vă khóc than:
"Con người thế ấy, thác oan thế này!

"Chắc rằng mai trúc lại vầy
"Ai hay vĩnh quyết là ngày đưa nhau!"
Thương càng nghĩ, nghĩ càng đau
Dễ ai rấp thảm, quạt sầu cho khuây
Gần miền nghe có một thầy
Phi phù trị quỷ, cao tay thông huyền
Trên tam đảo, dưới cữu tuyền
T́m đâu th́ cũng biết tin rơ ràng
Sắm sanh lễ vật rước sang
Xin t́m cho thấy mặt nàng hỏi han

Đạo nhân phục trước tĩnh bàn
Xuất thần giây phút chưa tàn nén hương
Trở về minh bạch nói tường:
"Mặt nàng chẳng thấy, việc nàng đă tra:
"Người này nặng kiếp oan gia
"C̣n nhiều nợ lắm, sao đà thác cho!
"Mệnh cung đang mắc nạn to
"Một năm nữa mới thăm ḍ được tin
"Hai bên giáp mặt chiền chiền
"Muốn nh́n mà chẳng được nh́n lạ thay!"

Nghe lời nói, lạ dường này!
Sự nàng đă thế, lời thầy dám tin?
Chẳng qua đồng cốt quàng xiên
Người đâu mà lại thấy trên cơi trần?
Tiếc hoa những ngậm ngùi xuân
Thân này dễ lại mấy lần gặp tiên!
Nước trôi hoa rụng đă yên
Hay đâu địa ngục ở miền nhân gian!
Khuyển, Ưng đă dắt mưu gian
Vực nàng đưa xuống để an dưới thuyền

Buồm cao, lèo thẳng cánh suyền
Đè chừng huyện Tích, băng miền vượt sang
Dỡ đ̣, lên trước sảnh đường
Khuyển, Ưng, hai đứa nộp nàng dâng công
Vực nàng tạm xuống môn pḥng
Hăy c̣n thiêm thiếp giấc nồng chưa phai
Hoàng lương chợt tỉnh hôn mai
Cửa nhà đâu mất, lâu đài nào đây ?

Bàng hoàng giở tỉnh giở say
Sảnh đường mảng tiếng đ̣i ngay lên hầu
Ả hoàn liền xuống giục mau
Hăi hùng nàng mới theo sau một người
Ngước trông ṭa rộng, dăy dài
"Thiên quang Chủng tể" có bài treo trên
Ban ngày, sáp thắp hai bên
Giữa giường thất bảo, ngồi trên một bà
Gạn gùng ngọn hỏi, ngành tra
Sự ḿnh, nàng đă cứ mà gửi thưa

Bất t́nh nổi trận mây mưa
Dức rằng: "Những giống bờ thờ quen thân!
"Con này chẳng phải thiện nhân
"Chẳng màu trốn chúa, th́ quân lội chồng
"Ra tuồng mèo mả, gà đồng
"Ra tuồng lúng túng chẳng xong bề nào
"Đă đem ḿnh bán cưa tao
"Lại c̣n khủng khỉnh làm cao thế này!
"Nào là gia pháp nọ bay!
"Hăy cho ba chục, biết tay một lần!"

A hoàn trên dưới dạ rân
Dẫu rằng trăm miệng khôn phân lẽ nào!
Trúc côn ra sức đập vào
Thịt nào chẳng nát, gan nào chẳng kinh!
Xót thay đào lư một cành
Một phen mưa gió tan tành một phen!
Hoa nô, truyền dạy đổi tên
Buồng the, dạy ép vào phiên thị t́
Ra vào theo lũ thanh y
Dăi đầu tóc rối, da ch́ quản bao!
Quản gia có một mụ nào
Thấy người, thấy nết, ra vào mà thương

Khi chè chén, khi thuốc thang
Đem lời phương tiện mở đường hiếu sinh
Dạy rằng: "May rủi đă đành
"Liễu bồ ḿnh giữ lấy ḿnh cho hay
"Cũng là oan nghiệp chi đây
"Sa cơ mới đến thế này, chẳng dung
"Ở đây tai vách mạch rừng
"Thấy ai người cũ cũng đừng nh́n chi
"Kẻo khi sấm sét bất kỳ
"Con ong, cái kiến, kêu ǵ được oan!"

Nàng càng giọt ngọc như chan
Nỗi ḷng luống những bàn hoàn niềm tây
"Phong trần kiếp đă chịu đày
"Lầm than, lại có thứ này bằng hai!
"Phận sao bạc chẳng vừa thôi ?
"Khăng khăng buộc măi lấy người hồng nhan!
"Đă đành túc trái tiền oan
"Cũng liều ngọc nát, hoa tàn mà chi!"
Những là nương náu qua th́
Tiểu thư phải buổi mới về ninh gia

Mẹ con tṛ chuyện lân la
Phu nhân mới gọi nàng ra dạy lời:
"Tiểu thư dưới trướng thiếu người
"Cho về bên ấy, theo đ̣i lầu trang."
Lĩnh lời, nàng mới theo sang
Biết đâu dịa ngục, thiên đường là đâu ?
Sớm khuya khăn mặt, lược đầu
Phận con hầu, giữ con hầu, dám sai!
Phải đêm êm ả chiều trời
Trúc tơ, hỏi đến nghề chơi mọi ngày

Lĩnh lời, nàng mới lựa dây
Nỉ non thánh thót, dễ say ḷng người
Tiểu thư xem cũng thương tài
Khuôn uy dường cũng bớt vài bốn phân
Cửa người đày đọa chút thân
Sớm năn nỉ bóng, đêm ngơ ngẩn ḷng
Lâm Chuy chút nghiă đèo ḅng
Nước non để chữ tương phùng kiếp sau!